Ön Bilgi: aşağıdaki notlar dersleri takip eden öğrencilere, destek amaçlı, özet şeklinde hazırlanmıştır. Ders notu değildir.

Yeni Komutlar

Rectangle

• Dikdörtgen çizmek için kullanılır. Komut başlatılıp başlangıç noktası seçildikten sonra “dimension” metodu çalıştırılarak sayı değeri girdisiyle kullanılabilir.

Arc

• Yay çizmek için kullanılır.

Text

• Tek satırlık metin girdileri için kullanılır.

Mtext

• Paragraflı metin girdileri için kullanılır.

Divide

• Çizgi, yay vb. objeleri eşit sayıda parçalara bölmek için kullanılır (aslında tam anlamıyla parçalara bölmez, eşit aralıklara denk gelecek şekilde “point”ler ekler. Daha sonrasında bu pointler üzerinden yeni objeler ve düzenleme araçları kullanılarak istenen düzenleme yapılabilir.
• Divide komutu ile oluşturulan noktalar eğer “point style” değiştirilmezse görünmeyebilir. Bunun için ptype komutu kullanılarak noktaların stilini değiştirmek faydalı olur.
• Yeni oluşturulan noktalarda tutunma gerçekleşmiyorsa osnap komutu girilerek açılan pencerede, Object Snap sekmesindeki, “Node” kutucuğu işaretlenmelidir.
• Gerekli işlem tamamlandıktan sonra gereksiz noktaların temizlenmesi gerekir.
• Yeni oluşturulan noktaların gösterimi Autocad ekranında semboliktir. Çalışma alanında mouse tekerleği ile zoom-in zoom-out yapıldıktan sonra “re” komutu girilerek “regenerate” işlemi başlatılabilir. Bu, nokta gösterimlerinin bulunduğunuz yaklaşma seviyesine göre tekrar oluşturulmasını sağlar.

Ölçülendirme

• Araç çubuğunda, annotate sekmesindeki, dimensions modülü kullanılarak ölçülendirme araçları kullanılır.
• Dimstyle komutu girilerek ölçülendirmelerin stilleri düzenlenebilir veya yeni stiller oluşturulabilir.
• Mevcut bir ölçülendirmenin stilini değiştirmek için ölçülendirmenin üzerine tıklayıp, properties panelindeki (ctrl+1), Misc başlığında yer alan Dim Style satırı kullanılabilir.

Dimlinear

• Yatay ve dikey ölçülendirmeler için kullanılır.

Dimaligned

• Açılı çizgilerin ölçülendirmesi için kullanılır.

Dimradius

• Çember veya yayların yarıçaplarını ölçülendirmek için kullanılır.

Obje Özellikleri

Autocad’de eklediğiniz her objenin temel bazı özellikleri vardır. Bunların en önemlileri;

• Color: Çizgi rengi
• Lineweight: Çizgi kalınlığı
• Linetype: Çizgi tipi
• Linetypescale: Yoğunlukla farklı çizgi tiplerinin frekansını düzenlemek için kullanılır.

Seçtiğiniz objenin renk, kalınlık, tip özelliklerini görmek için araç çubuğunda yer alan, home sekmesindeki, properties modülü kullanılabilir. Ya da yine objeyi seçtikten sonra properties panel’de (ctrl+1) tüm bu özellikler görünebilir.

(katmanlar konusunu kavradıktan sonra obje özellikleri konusuna tekrar dönülecek)

Katmanlar

Autocad’de basit eskizlerin haricindeki tüm çalışmalar için planlı bir katman hiyerarşisi oluşturulmalıdır. Eklenin tüm objeler (çizgi, yay, çember, yazı, ölçü vb.) ilgili bir katman oluşturulup bu katmana taşınmalıdır. Bu, hem süreç içerisinde revizyon yapmayı kolaylaştırır hem de kalabalık çizimlerle başa çıkabilmeye imkan verir. Aynı zamanda baskı aşamasında çizgi kalınlığı, çizgi tipi gibi özellikleri katmanlar üzerinden rahatlıkla yönetilebilir.

Katmanlarla ilgili düzenlemeler; araç çubuğunda, home sekmesindeki, layers bölümünden düzenlenir. Layer Properties butonuna tıklayarak ya da “layer” komutu girilerek katman yönetim penceresi açılabilir.

Bir çizime başlamadan önce yapılacak çalışmayla ilgili bir katman listesi oluşturulmalıdır (çizime 3-4 katmanla başlayıp sonrasında da katmanlar ilave edilip, kaldırılabilir). Katman yönetim penceresinde yeni katman oluşturma ikonuna tıklayarak (alt+n) yeni katman oluşturulabilir. Her oluşturulan katman için renk, çizgitipi ve çizgikalınlığı düzenlemesi yapılmalıdır. Bu organizasyonu projelendirmeye başladığınızda planlı bir şekilde yapmak, ilerleyen süreçlerde çok büyük zamanlar kazandıracaktır.

Autocad, yeni eklenen tüm objeleri halihazırdaki aktif katmanın içerisine ekler (örneğin bir çizime yeni başladığınızda gerekli düzenlemeleri yapmazsanız, ekleyeceğiniz tüm objeler mevcutta hazır gelen 0 katmanına eklenmeye başlar).

Halihazırda çizime eklenmiş bir objenin katmanını değiştirmek için, objeleri seçtikten yaptıktan sonra; araç çubuğundaki, home sekmesinde yer alan, layer modülündeki drop down menuden taşımayı gerçekleştirmek istediğiniz katmana tıklayabilirsiniz. Çok sayıda objenin katmanını değiştirmeniz gerekiyorsa “matchprop” veya “laycur” komutları kullanılabilir.

Prensip yaklaşım olarak; blocklar içerisindeki objeler hariç hiçbir çizimi 0 katmanında yapmamak gerekir.

Katmanlarla çalışırken faydası olabilecek komutlar (bu komutları denemek için en az 5 katmanı ve bu katmanlarda objelerin yer aldığı bir çizim hazırlayınız);

• Layiso: Üzerine tıkladığınız objenin bulunduğu katmanı açık bırakır, kalan bütün katmanları geçici olarak gizler (katman panelindeki ampül ikonunun işlevini toplu halde gerçekleştirir)
• Layuniso: Layiso komutunu çalıştırdıktan sonra eski katman kompozisyonuna geri dönmek için kullanılır.
• Layoff: Üzerine tıkladığınız objenin bulunduğu katmanı kapatır. (gizler)
• Layon: Tüm katmanları görünür hale getirir.
• Laycur: Üzerine tıkladığınız objenin, aktif olan katmana taşınmasını sağlar.
• Laymcur: Üzerine tıkladığınız objenin yer aldığı katmanı, mevcuttaki aktif katman haline getirir.

Obje Özellikleri (devam)

Obje özellikleri, tek tek objeler üzerinden tariflenebilir (renk, kalınlık, tip). Ya da obje özelliklerinin hepsi “bylayer” olarak bırakılabilir. Bu sayede, tüm bu özelliklerini bulunduğu katman ayarlarından çekmesi sağlanır.

Planlı, sağlıklı bir projelendirme çalışması için, hiçbir objeye kendi üzerinden renk, kalınlık, tip gibi özellikleri vermemek gerekir. Tüm bu obje özellikleri katmanlar üzerinden tariflenmelidir.

Çıktı almak

Profesyonel kullanımda, Autocad çıktılarında data kaybı yaşanmaması için baskı, direkt Autocad programı üzerinden yapılmalıdır. Ancak ara süreçlerde, çıktı alma operasyonunu rahatlatmak için PDF araçları da kullanılabilir. (örneğin evde bitirilen çalışma pdf’e dönüştürülüp, usb disk’e aktarılarak herhangi bir baskı merkezinden rahatlıkla çıktı alınabilir).

Baskı almak için plot penceresi kullanılır (ctrl+p kısayolu veya plot komutu).

Açılan pencerede;

• Printer/plotter bölümünden yazıcı seçilir ve gerekliyse yazıcı ayarları yapılır (properties butonuna tıklandığında her bilgisayarın/yazıcının farklı arayüzleri olabilir). Eğer çizim yazıcıya gönderilmeyecek, PDF yapılacaksa, yine bu bölümdeki PDF’e dönüştürme araçları kullanılabilir. (eğer PDF kelimesi geçen bir satır yer almıyorsa ücretsiz Primopdf yazılımı kullanılabilir.)
• Paper Size bölümünden kağıt boyutu seçilir.
• Plot area bölümündeki drop-down menuden window seçeneğine tıklanarak bası alınacak çerçeve belirlenir.
• Plot offset bölümünden, çizimin kağıda ortalanması ayarlanabilir.
• Plot scale bölümünden ölçek ayarlaması yapılır. Eğer çizim ölçeksiz çıktı alınacaksa “fit to paper” kutucuğu işaretlenmelidir. Ölçekli çıktı alınacaksa çizim yapılan birime göre hesaplama yapılarak doğru sayılar girilmelidir. (süreci kolaylaştırmak için başlangıç aşamasında aşağıdaki tablodan faydalanılabilir).
  
• Plot style table (pen assignments) bölümünden, çizgi kalınlıkları ve renkleriyle ilgili baskı öncesi son düzenlemeler yapılabilir. Eğer kullandığınız Autocad’de sonradan bir düzenleme yapılmamışsa; drop-down menuden monochrome’u seçerek “tüm çizgiler siyah renkli ve çizgi kalınlıkları katmanında veya obje üzerinde nasıl tariflendiyse o şekilde” baskı alınabilir. Daha detaylı kullanım için, monochrome’u seçtikten sonra, yanındaki edit ikonuna tıklanarak her renkteki obje için ayrı baskı ayarlamaları yapılabilir.